2 ΧΡΟΝΙΑ ΚΑΤΑΛΗΨΗ ΕΛΑΙΑ
ΠΡΟΣ ΑΠΑΝΤΕΣ ΓΑΡΙΤΣΙΩΤΕΣ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΥΣ ΚΕΡΚΥΡΑΙΟΥΣ
δεν είμαστε εξωγήινοι…θέλουμε απλά μια άλλη κοινωνία για όλους
.
Η Κατάληψη Ελαία είναι ήδη γνωστή στον κόσμο της Κέρκυρας, όμως πόσοι αλήθεια γνωρίζουν γιατί δημιουργήθηκε και γιατί συνεχίζει να λειτουργεί; Το εγχείρημα ξεκίνησε στις 21 Νοέμβρη του 2009 όταν άνθρωποι διαφορετικών ηλικιών και ιδιοτήτων μπήκαμε στο εγκαταλειμμένο Ινστιτούτο Ελαίας και προσπαθήσαμε με μεράκι και ομαδική δουλειά να το μετατρέψουμε σε ζωντανό κοινωνικό χώρο.
Κάνοντας έναν απολογισμό 2 χρόνια μετά, βλέπουμε πως η προσπάθειά μας μπορεί να μη βρήκε την ανταπόκριση που αρχικά επιδιώκαμε, όμως καταφέραμε να κάνουμε πράξη κάποιες αξίες που μας ενώνουν και που αρχικά μας μάζεψαν εδώ, στην Κατάληψη Ελαία. Ποιες είναι αυτές; Πρώτα απ’ όλα είναι η πίστη μας ότι οι άνθρωποι πρέπει να λειτουργούμε συλλογικά και συνεργατικά, μακριά από τη λογική που θέλει τον καθένα μας να κοιτάζει μόνο τον εαυτό του ή μόνο την οικογένεια του. Για εμάς, ο δρόμος για την κοινωνική απελευθέρωση ζητάει μια απόφαση από τον καθένα χωριστά κι από όλους μαζί: την απόφαση να ξαναπάρουμε τη ζωή μας από τα χέρια του κράτους και του κεφαλαίου και να την οργανώσουμε με τέτοιο τρόπο ώστε να ικανοποιούμε τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας με δημιουργικότητα και αλληλεγγύη.
Στις συνελεύσεις μας λειτουργούμε αμεσοδημοκρατικά, γιατί δεν εμπιστευόμαστε κανέναν ‘σοφό’ αντιπρόσωπο πιο πολύ από το ίδιο μας το μυαλό και την ίδια μας τη γλώσσα. Η Συνέλευση της κατάληψης είναι ανοιχτή, γίνεται δύο φορές την εβδομάδα, και σε αυτήν οι αποφάσεις παίρνονται με ισότιμη συμμετοχή όλων και επιδίωξη ομοφωνίας. Ένα δεύτερο στοιχείο που μας ενώνει είναι η βαθιά μας πεποίθηση ότι το υπάρχον οικονομικό-πολιτικό σύστημα, ο καπιταλισμός, είναι ένα σύστημα άδικο και αδιέξοδο, που πρέπει επιτέλους να το ανατρέψουμε και να χτίσουμε στη θέση του κοινωνίες πιο ανθρώπινες, μη εξουσιαστικές. Ίσως αυτό να ακούγεται ουτοπικό, αλλά θέλουμε οι ανθρώπινες σχέσεις να βασίζονται στην εμπιστοσύνη και την ανιδιοτέλεια και γι’ αυτό στεκόμαστε εχθρικά προς κάθε ρατσιστική συμπεριφορά, μέσα και έξω από τον χώρο της κατάληψης. Δεν θέλουμε κανένας να πέφτει θύμα διακρίσεων επειδή τυχαίνει να είναι από άλλη χώρα, να έχει άλλο χρώμα, να είναι γυναίκα, να έχει διαφορετικές σεξουαλικές προτιμήσεις, ή με οποιονδήποτε τρόπο να ‘αποκλίνει από τον μέσο όρο’. Τελευταίο και πολύ σημαντικό είναι η αποστροφή μας προς τη λογική της δοσοληψίας, μια λογική από την οποία προσπαθούμε να ξεφεύγουμε όσο τουλάχιστον μπορούμε. Γι’ αυτό και έχουμε προσπαθήσει, σε έναν κόσμο όπου τα πάντα έχουν τιμή, να φτιάξουμε μια όαση στην οποία ό,τι προσφέρεται θα είναι χωρίς αντίτιμο.
Στην Κατάληψη Ελαία έχουν γίνει τα τελευταία δύο χρόνια αρκετές ανοιχτές εκδηλώσεις-συζητήσεις, με θέματα όπως η εργασία, η κρίση, η καταστολή, η μετανάστευση, ο ρατσισμός, ο σεξισμός, η εκπαίδευση, η οικολογία, η τέχνη, η αγροτική παραγωγή και οτιδήποτε άλλο μπορεί να αφορά τον σύγχρονο άνθρωπο ως δραστήριο πολιτικό ον. Ενδιάμεσα, ο χώρος φιλοξενεί συναυλίες, κινηματογραφικές προβολές, παραστάσεις θεάτρου, χοροθεάτρου και κουκλοθεάτρου, συλλογικές κουζίνες, εργαστήρια, παιχνίδια για παιδιά κ.ά. Παράλληλα, γίνονται μαθήματα ελληνικών σε μετανάστες και μαθήματα σύγχρονου χορού. Στον χώρο της κατάληψης λειτουργεί Δανειστική Βιβλιοθήκη και το Καφενείο της Παρασκευής που είναι ανοιχτό για όσους θέλουν να έχουν μια πρώτη γνωριμία με τον χώρο και τους ανθρώπους του.
Μια σημαντική πρωτοβουλία που αναπτύχθηκε απ’ την αρχή στην Κατάληψη είναι και η «Αγροκολλεκτίβα», η ομάδα που διαχειρίζεται το κτήμα και το θερμοκήπιο, προτείνοντας έναν άλλο τρόπο καλλιέργειας της γης, με έμφαση στις βιολογικές μεθόδους και τη διατήρηση της βιοποικιλότητας. Ανά διαστήματα έχουν λειτουργήσει μέσα στην Ελαία και επιμέρους, θεματικές συνελεύσεις, όπως η Συνέλευση της Εκπαίδευσης. Τέλος, στον χώρο έχουν στεγαστεί πολιτικές ομάδες οι οποίες συμφωνούν με τις βασικές αρχές της Κατάληψης. Άλλωστε, ένας από τους στόχους της Ελαίας ήταν από την αρχή να λειτουργεί ως σημείο αναφοράς για διαφορετικές πολιτικές και πολιτιστικές ομάδες.
Οι δυσκολίες του αυτοοργανωμένου αυτού εγχειρήματος ήταν πολλές. Από τη δυσκολία συνύπαρξης ανθρώπων με διαφορετικά «πιστεύω», μέχρι τις επιθέσεις από κράτος και παρακράτος. Στα δύο χρόνια της ύπαρξής της, η Κατάληψη Ελαία έχει δεχτεί δύο φορές την εισβολή της αστυνομίας, μία στην αρχή και μία πρόσφατα, με ανύπαρκτη αιτιολογία, ενώ τον Απρίλη του 2011, ο χώρος δέχτηκε εμπρηστική επίθεση από αγνώστους. Ένα εγχείρημα που τοποθετείται ενάντια στο υπάρχον σύστημα είναι φυσικό να έχει εχθρούς. Αυτό όμως δεν πρέπει να προκαλεί φόβο σε κανέναν, αλλά την αισιοδοξία ότι κάτι διαφορετικό μπορεί να γεννηθεί. Άλλωστε το να συμμετέχουν πολλοί σε ένα εγχείρημα είναι η καλύτερη προστασία γι’ αυτό…
Για εμάς, η Κατάληψη Ελαία δεν είναι απλά μια νησίδα ελευθερίας στη μίζερη πραγματικότητα, ούτε ένας ανθρώπινος μικρόκοσμος μέσα στον απάνθρωπο κόσμο που μας απομονώνει. Δεν θέλουμε να είμαστε ένας ξένος πλανήτης που οι απ’ έξω τον κοιτάζουν με το τηλεσκόπιο. Δεν μας φτάνει να μας λένε «μπράβο» για αυτό που κάνουμε ή να έρχονται μόνο στις εκδηλώσεις μας. Εμείς θέλουμε όσοι πιστεύουν στη δύναμη της συνεργασίας να έρθουν και να συμμετέχουν ενεργά, να νιώσουν το εγχείρημά μας και δικό τους. Δεν θέλουμε να μας χειροκροτούν για το ότι καλλιεργούμε τη γη συλλογικά, αλλά να έρθει όλη η γειτονιά να την καλλιεργήσει μαζί μας. Δεν προτείνουμε την ‘ιδιοκτησία’ του κτηρίου και του κτήματος, αλλά τη συλλογική διαχείρισή του. Επίσης, δεν θεωρούμε ότι έχουμε βρει καμιά απόλυτη αλήθεια την οποία δεν διαπραγματευόμαστε. Αντιθέτως, αισθανόμαστε κομμάτι της κοινωνίας και θέλουμε να έχουμε μαζί της σχέσεις συνεργασίας, αλληλεγγύης και συνδιαμόρφωσης των ιδεών που μπορούν να θεμελιώσουν έναν καλύτερο κόσμο. Και αυτά τα ‘θέλω’ αποκτούν ακόμα μεγαλύτερο βάρος σε καιρούς που οι περισσότεροι άνθρωποι, σε όποια γωνιά του πλανήτη κι αν ζουν, αναγκάζονται να παλεύουν με μια καθημερινότητα γεμάτη αγωνίες χωρίς να ξέρουν τι τους ξημερώνει. Κάποιοι λένε πως για όλα φταίει η κρίση. Άλλοι ότι φταίει ο καπιταλισμός που γεννάει τέτοιες κρίσεις… Αν κοιτάξουμε λίγο πίσω στην ιστορία, θα δούμε ότι μέσα από μεγάλες κρίσεις οι κοινωνίες αλλάζουν, και είτε αναζητούν διαδικασίες πιο συλλογικές και αλληλέγγυες είτε, μέσα από τον φόβο και την ανασφάλεια, καταφεύγουν σε αυταρχικές ή ακόμα και φασιστικές λογικές. Όπως και να ‘χει, οι στιγμές που ζούμε είναι ιστορικές και θα πρέπει όλοι να επιλέξουμε αν θα πάρουμε το δρόμο της μοναξιάς, του βολέματος και της υποταγής ή αν θα ενώσουμε τις δυνάμεις μας συμμετέχοντας σε συλλογικές προσπάθειες, όπως είναι και η Κατάληψη Ελαία. Μένει να διαλέξουμε.